Polonyalı Nigdy Wiecej / Never Again Association / Bir Daha Asla Derneği ile Helsinki Yurttaşlar Meclisi Fransa ofisleri tarafından ortaklaşa düzenlenen “Kimlik, Ayrımcılık ve Milliyetçilik” temalı yaz okulu Polonya’da yapıldı.

Toplantı, Krakow’a 20 km mesafedeki Piekary’de, 24 – 31 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti. Seminer süresince ayrımcılık, etnisite, ırkçılık ve faşizm olguları, Polonya’daki mevcut durum, Avrupa Birliği genişleme süreci, göç ve sosyal hareketler bağlamlarında tartışıldı. Atölye çalışmaları yapıldı ve Auschwitz Müzesi ziyaret edildi.

SIDU (Summerschool for Interdialogue and Understanding / Karşılıklı Diyalog ve Anlayış için Yaz Okulu) genel başlığıyla anılan uluslararası yaz okuluna, Helsinki Yurttaşlar Derneği’ni temsilen Volkan Yılmaz ve Kerem Çiftçioğlu katıldı.

Almanya, Fransa, İngiltere, Kosova, Moldovya, Karadağ, Hırvatistan, Rusya, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan’dan gelen katılımcılar, yükselen faşizmin siyaseti sağa kaydırmakta olduğu ülke gündemlerinde, buna karşı direniş yolları hakkında fikir alış verişinde bulundular.

Seminerin birinci gününde Fransa Yurttaşlar Meclisi başkanı Bernard Dreano, kimlik ve milliyetçilik üzerine zihin açıcı bir egzersiz uyguladı. Katılımcıların ilgiyle katılım gösterdikleri bölümde, farklı ülkelerin bayraklarının anlamları ve bu anlamların bugün yaşadığımız kimlik süreçlerindeki yeri ve etkisi üzerine konuşuldu. İkinci günde, yükselen ırkçılık, faşist eğilimler ve aşırı sağın siyasetteki artan etkisinin Polonya’daki hikâyesi, Never Again Association / Bir Daha Asla Derneği’nden Rafal Pankowski’den dinlendi. Bu iki günün de akşamüstünde, temalar üzerine atölyeler vasıtasıyla katılımcılar, kendi kişisel tecrübelerini paylaşma fırsatı buldular.

Üçüncü günde seminerin en güçlü deneyimi yaşandı; Auschwitz Müzesi ziyareti. Ziyarette, Auschwitz I ile Auschwitz II (Birkenau) kampları ziyaret edildi. Müzenin, müttefik güçlerin kampı ele geçirdiklerinde Nazi askerleri tarafından depolanmış buldukları tutsak eşyalarının sergilendiği bölümü, ziyaret sonrası yapılan ufak toplantıda katılımcılarda en yoğun duygu uyandıran bölüm olarak belirtildi.

Dördüncü günün sunumunda Zbignew Kowalewski – Le Mond Diplomatique’in Polonya editörü – ‘Toplumsal Olaylar ve Toplumsal Mücadeleler’ başlıklı konuşmasında, ırkçılıkla mücadelede toplumsal sistemin antikapitalist eleştirisinin önemini vurguladı. Bu günün ikinci konuşmasında ikinci kez söz alan Bernard Dreano ise, ‘Avrupa Göçü’ başlığı altında, göç ile ilgili yaygın ezberleri bozan birçok bilgi verdi. Bu bilgiler ışığında, göç ile yüzleşmenin ciddi bir mesele olduğu, fakat bu yüzleşmede yaygın olarak dayatılan korkulara yer olmadığı sonucuna varıldı.

İngiltere’den katılımcı, Searchlight / Projektör dergisinin Avrupa editörü Graham Atkinson, beşinci günde Avrupa’da yükselen aşırı sağ politikanın sosyal ve siyasal niteliklerini anlattı. Atkinson sunumunda özellikle ‘neo-faşizm’ olarak adlandırılan yeni dalga ırkçılığın, eski faşizmden farklı tarafları olduğunu vurguladı. Aynı gün Krakow şehir merkezine topluca inildi. Akşam yemeği geleneksel Polonya restoranında yenirken, katılımcıların ünlü Polonya votkasından uzak durmayı tercih etmeleri dikkat çekti.

Seminerin son gününde, Rusya, Karadağ, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Almanya ve Polonya’dan örgütlerini temsil eden katılımcılar, kendi ülkelerinin siyasal bağlamlarını ve bunun içinde kendi faaliyetlerini anlattılar. Bu günün ikinci toplantısında, seminer süresince belli zamanlarda paralel toplantılar yapan farklı ülkelerin Helsinki Yurttaşlar Meclisi temsilcileri, mevcut uluslararası ağın niteliğinin gelecekte nasıl olmasını istediklerine dair hazırladıkları taslak metni diğer katılımcılarla paylaştılar.

Son günün son gecesinde ise, katılımcılar birbirlerini barbeküde pişirilen sosisler, salatalar, polonya votkası ve biralar eşliğinde uğurladılar. Nitekim katılımcılar o akşamın ertesi günü, bazıları ülkelerine dönmek üzere, diğerleri ise Polonya’nın Woodstock’u olan Polonya – Almanya sınırındaki Prystanek Woodstock festivaline gitmek üzere yaz okulundan ayrıldılar.

Kerem Çiftçioğlu